Kennisplein

De KIDDO-Leespluim van de maand De Leespluim is een bekroning van kwalitatieve boeken voor het jonge kind (0 tot 6 jaar) om hen te prikkelen tot lezen en hun leesplezier e...

  Dit wiel is te klein! Begeleid rollenspel versterkt rekentaal.       Artikel van Afke Bouwman. Met ervaringen uit de praktijk ...

Taaldenkgesprekken tijdens spel Resi Damhuis is lector emeritus ( Marnix Academi ) en Eefje van der Zalm projectleider Kansen in spel ! Al pratend worden kinderen t...

In deze clip zien we hoe de PM’er patiënt speelt. Ze geeft suggesties voor het spel (“krijg ik een prik? Want ik heb heel erg pijn in mijn knie”) De kin...

We zien hoe de PM’er de kinderen laat nadenken over wie er nog in de kring moet komen zitten. Tijdens het routine moment van de kring laat ze kinderen zelf aan het woord...

In deze clip zien we hoe de PM’er het moment van fruit eten aangrijpt als leermoment. Ze praat met de kinderen over hoe kauwen eigenlijk gaat. De kinderen zijn allemaal ...

In deze korte clip zien we hoe alle kinderen een rol krijgen in het opruimen. Doordat de PM’ers foto’s van de materialen op de kast hebben geplakt, is duidelijk wa...

In deze clip wordt mooi duidelijk hoe een PM’er de relaties tussen kinderen kan bevorderen. Ze vestigt de aandacht van de andere kinderen op het feit dat twee kinderen u...

De PM’ers benutten een overgangsmoment als bewegingsmoment. Het opruimliedje gaat vergezeld van gebaren, en bevat woorden als omhoog, in je zij, boog, en stimuleert zo o...

In deze clip zien we dat de PM’er bij de kinderen mag komen kijken. De PM’er volgt de kinderen in het spel. Ze stelt vragen die kinderen uitnodigen om te vertellen...

In deze clip zien we hoe de PM’er relaties tussen kinderen bevordert. Door kinderen aan te moedigen aan elkaar te vragen of ze mee mogen doen met hun doen-alsof-spel, be...

In deze clip zien we hoe de PM’er een terloops moment aangrijpt als leermoment. Doa wil een verfschort aan, maar heeft daar hulp bij nodig. De PM’er wil graag dat ...

In deze clip zien we hoe een PM’er kinderen helpt om een conflict op te lossen, zonder het voor hen op te lossen. Ze moedigt de kinderen aan zelf woorden te geven aan hu...

In deze clip wordt duidelijk dat de kinderen bekend zijn met de routines op de groep. Het opruimliedje is bekend, en wordt met zichtbaar plezier gezongen. De PM’er vraag...

Kartrekker Saskia Versaan stuurde ons dit artikel. Het geeft prachtig het effect weer van hun Lerend Netwerk in Voordorp. 

In september 2016 zijn een aantal collega's uit Slovenië (werkzaam bij het Developmental Research Center for Pedagogical Initiatives in Ljubljana) in Utrech...

Anke van Keulen - werkzaam bij MUTANT - deelt haar PowerPoint presentatie aan Kartrekkers over hoe Lerende Netwerken nog beter kunnen functioneren. Bekijk de...

Fragment uit artikel KIDDO: Het spel van jonge kinderen is de motor van hun ontwikkeling. Terwijl kinderen opgaan in hun spel, ontwikkelen zij zich op allerlei gebied...

Onderzoek wijst uit dat het niet makkelijk is om de diepte in te gaan in interactie met jonge kinderen. Vragen die leven zijn: Hoe stel je uitdagende vragen? Hoe hel...

We zien in dit fragment dat de kinderen in deze klas de routines heel erg goed kennen. Het is helder dat hierin is geïnvesteerd. De leerkracht is nauwelijks tijd kwijt aa...

De leerkracht stelt hier voor aanvang van het voorlezen mooie hogere orde denkvragen. Ze vraagt om voorspelling (“waar zou dit boek over gaan?”) en vraagt naar den...

In dit fragment zien we dat de leerkracht zich van te voren heeft voorbereid om het spel in de postkantoor hoek te verrijken. Ze heeft een doosje meegenomen en een cadeau dat ...

Het is mooi dat de leerkracht steeds de kinderen actief betrekt door gebruik te maken van extra materiaal dat al klaar ligt (het fluitje) en door de kinderen fysiek te betrekk...

We zien een mooi voorbeeld van het aangrijpen van terloopse momenten als leermoment. “Als je naam begint met de letter ‘s’ dan pak je jas”. De overgang...

De Masterclass ‘Voeten van de vloer’ zat snel vol. Een belangrijk signaal voor Nu voor later: hier is behoefte aan. Margreet van de Water - werkzaam bij het Marnix...

In de rij blijven staan als je na het buitenspelen weer naar binnen moet. Tijdens een instructie onthouden dat je een blaadje, een poltood en schaat moet pakken en deze dingen...

  1. Wat was de essentie van de Masterclass die je hebt gegeven? De essentie is het leerkracht- en PM-gedrag stimuleren dat past bij het begeleiden van kinderen met e...

Een opbrengstbewuste leerkracht handelt vanuit de drie basisbehoeften. Met behulp van de reflectiewijzer in de bijlage toets je eenvoudig je eigen handelen.  Handel...

  1. Wat was de essentie van de Masterclass die je hebt gegeven? Een goede en efficiënte organisatie draagt bij aan goed onderwijs/spel/spelbegeleiding. 2. Ho...

1. Wat was de essentie van de Masterclass die je hebt gegeven? Wat is het belang van bewegen voor jonge kinderen? Hoe kan je dit vorm geven in je eigen groep: kijkend naar de...

Om een goed beeld te krijgen van de spelkwaliteit, de spelintensiteit en het spelniveau reiken we deze Spelobservatietabel aan. De tabel biedt structuur tijdens het...

Jong Geleerd Mijn nichtje wil naar buiten. Ze is een peuter met energie. We zitten op de bank en ik kijk naar de regen die tegen het raam spat. Het weer is niet best. ...

1. Wat was de essentie van de Masterclass die je hebt gegeven? De essentie is het leerkracht- en PM-gedrag stimuleren dat past bij het begeleiden van kinderen met een ont...

1. Wat was de essentie van jouw Masterclass? Kinderen spelen de hele dag, ze ontdekken hun omgeving en leeftijdsgenootjes in de groep tijdens activiteiten en de dage...

1. Wat was de essentie van de Masterclass die je hebt gegeven? * Rekenen met jonge kinderen begint bij meetkunde en meten: jonge kinderen leren de wereld om hen heen kennen. ...

Vier vragen aan de expert over de Masterclass 'Laat jonge kinderen participeren'. 1. Wat was de essentie van de Masterclass die je hebt gegeven? * Er zij...

Anke van Keulen - Bureau MUTANT bezocht interessante conferenties in Florence en Birmingham. Ze heeft het project Nu voor later en het UKK gepresenteerd en waar...

In mei 2016 publiceerden Dr. Lotte Henrichs en Prof. Dr. Paul Leseman de resultaten van hun actieonderzoek. Actieonderzoek is praktijkgericht onderzoek waarbij wetenschap e...

Wat doe je als een kleuter nog niet toe is aan groep 3? Richt je de kleutergroepen schoolser in, dan bekruipt je misschien het gevoel dat jonge kinderen geen ki...

Het is maandagochtend. Bij park De Hoge Woerd verzamelen kinderen, ouders, grootouders en medewerkers van Peutercentrum ‘t Zand zich bij het hek.  Het gras is nat...

Prachtige foto’s hebben we ontvangen van Gerry Blonk. Ze werkt bij een peutercentrum van Spelenderwijs Utrecht. Leuk om te zien hoe de Masterclass Tellen,...

SLO ontwikkelde doelen voor het jonge kind voor
 de ontwikkelingsgebieden taal, rekenen, sociaal- emotioneel, bewegingsonderwijs, kunstzinnige oriëntatie, oriëntat...

Wat kan je doen om de kwaliteit van spel te verbeteren om zo de leerervaring te vergroten?  Aleid Beets Kessens is docent, orthopedagoog en Specialist Jonge Kind met s...

Voorlezen voor het slapen, is een mooie, gezellige manier om de dag af te sluiten. Je geeft je kind positieve aandacht en introduceert nieuwe woorden en zinnen. Dit is go...

Het (voor)lezen van digitale kinderboeken heeft een positief effect op de woordenschat en het verhaalbegrip,’ zo blijkt uit onderzoek. ‘Dat komt door de extra vert...

Hmm, wat wordt het thema van de volgende inloopochtend voor ouders? Mohamed Akanni - deelnemer Werkplaats Ouderbetrokkenheid - nam het initiatief voor een zeer waardevoll...

De leerkracht zet een doelgerichte activiteit in om de kinderen rekenervaring op te laten doen. Ze biedt de kinderen rijke rekentaal aan door het aantal ogen op verschillende ...

In dit filmfragment zitten heel veel voorbeelden die illustreren waarom ontdekken zo leerzaam is, en hoe een leerkracht het ontdekken kan ondersteunen. De leerkracht probeert ...

Dit fragment illustreert hoe een leerkracht spel aangrijpt als een moment om te leren. Ze stapt op een heel natuurlijke manier in het spel, en weet het spel te verrijken door ...

De leerkracht benut hier een terloops leermoment. Ze herkent dat de onverwachte situatie (het aangeven van een schaar) een leerzaam moment bevat voor kinderen. Ze geeft eerst ...

We zien hier dat de leerkracht opmerkt dat een meisje zich niet fijn voelt. Ze zit teruggetrokken in hoekje. De leerkracht loopt even op haar af, en verwoordt dat ze ziet dat ...

Deze wekelijkse activiteit is een goede manier om warme relaties tussen kinderen te bevorderen. Kinderen leren hierdoor dat het fijn is om complimenten te krijgen en ook dat h...

Kinderen zijn al jong mediaconsumenten. We leren kinderen lezen en schrijven, maar in onze mediamaatschappij is ook de digitale geletterdheid steeds belangrijker. Hier kun je ...

Begrijpend leesonderwijs is niets anders dan kinderen leren denken. En dat kan op verschillende niveaus: van herinneren en begrijpen tot toepassen, analyseren, evalueren ...

Organisatiekunstenaar Marieke Ploeg onderzoekt samen met ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers naar de essentie van gelijkwaardige samenwerking. Filmmaker Rob K...

Good Practice: Hoe gaat het thuis met je kind? Saskia Copier- van Rooden is moeder en pedagogisch medewerker bij KOKO kinderopvang in Vleuten. Tijdens een bijeenk...

Als pedagogisch medewerker of leidinggevende vind je in het boek Denk groot, doe klein van Anke van Keulen inspiratie om op jouw locatie aan de slag te gaan met democratisch b...

Kun je peuters leren om elkaars grenzen te respecteren? En kunnen ze accepteren dat iedereen anders mag zijn? Die vraagt wordt in de praktijk gestoetst met de pilot van De Vre...

Op het gedicht 100 talen van een kind kregen we hartverwarmende reacties. Dit gedicht van Gerard van Midden is tevens prachtig. We hopen dat je zal inspireren. ...

Bij peutercentrum Parkwijck zijn eind vorig jaar voor elke groep ouderbijeenkomsten gehouden met een de door de ouders zelf gekozen onderwerp: 'Ontdekken, wetenschap ...

Peter de Vries houdt een verhelderende lezing over Ouderbetrokkenheid 3.0. Een aanrader. Zeer herkenbaar. 

Voor zowel ouders als professionals kan het meebewegen met een kind een uitdaging zijn. Jij hebt een doel voor ogen, maar het kind is druk in zijn of haar eigen wereld. T...

Om structuur aan te brengen in de dag maak je als pedagogisch medewerker gebruik van een programma met vaste en flexibele onderdelen. Kinderen doen afwisselend mee in de grote...

Miertje Maniertje is ontwikkeld door Fenna van Nes, onderzoeker bij het Freudenthal Instituut. Zij deed onderzoek naar de ontwikkeling van ruimtelijke en numerieke v...

De Gemeente Utrecht heeft persoonlijke verhalen gebundeld in de uitgave ‘Ik weet een mooie zin’. Medewerkers van het consultatiebureau, de voorschool, de bibliothe...

Een goede aansluiting van voor- naar vroegschoolse educatie en vervolgens een vloeiende overgang naar de schoolse situatie vragen om een goede afstemming, vanuit leerpl...

Een knikkerbaan wordt pas echt uitdagend, als er iemand bij komt zitten die zich hardop afvraagt hoe het nu eigenlijk komt dat de knikker in dat groene bakje terechtkomt en ni...

Het onderstaande model - het GRRIM (Gradually Release of Responsibility Instruction Model) van ‘Pearson & en Gallagher’ (1983) - wordt bij begrijpend luisteren...

Kinderopvangorganisaties moeten een eigen afweging maken om wel of geen media in te zetten. Er zijn genoeg gegronde argumenten om het niet te doen, maar media volkomen negeren...

Met bierviltjes kun je veel verschillende spelletjes doen. Je kunt ermee rollen, gooien, stapelen, bouwen, schuiven, rondlopen en weggetjes mee leggen. Er wordt gespeeld ...

Prentenboeken zijn een belangrijk middel om de taal- en rekenontwikkeling van kleuters te stimuleren. Wiskundige verschijnselen uit prentenboeken nodigen uit om vragen te stel...

Wat kun je doen om de spelbetrokkenheid van kinderen te vergroten? Mehrnaz Tajik is kinderpsycholoog en werkte als onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Inmiddels is ze adv...

Loopt je kind achter met de Nederlandse taal? De VoorleesExpress stimuleert de taalontwikkeling van kinderen en verrijkt de taalomgeving thuis. Twintig weken la...

Hoe praat jij met jonge kinderen? We zijn geneigd om in een gesprek met jonge kinderen onze zinnen te verkorten, veel verkleinwoorden te gebruiken en de toonhoogte van on...

BoekStart is een programma dat het lezen met heel jonge kinderen wil bevorderen én ouders met jonge kinderen wil laten genieten van boeken. BoekStart gaat uit van de ge...

Als professional doe je al veel aan taalontwikkeling. Toch lukt het niet bij alle kinderen om de taalontwikkeling te stimuleren. Hoe krijg je nu de minder taalvaardige kindere...

Jonge kinderen onderzoeken de wereld om hen heen als kleine wetenschappers. Omarm die nieuwsgierigheid in de groep. Download het activiteitenboek van TalentenKracht. J...

In groep 1 en 2 kunnen kinderen 60 tot 80% van de schooltijd ‘vrij’ bewegen. In groep 3 is dat gemiddeld 10%. In kleutergroepen zie je dat kinderen, ook als zij ge...

Complimenten zijn erg belangrijk voor jonge kinderen. Het geeft ze niet alleen zelfvertrouwen, maar ook een goed beeld van welk gedrag gewenst is Een nieuwsgierig kind da...

Ipad, televisie, app op de telefoon, spelletje op de computer... Schermen genoeg in huis. Hoe lang mag jouw kind erop? En wat zeggen de experts? Kijk voor meer informatie...

De bieb is er voor kinderen, ouders en professionals. Wat er te halen valt? Bekijk de film!

Bekijk deze 2,5 min film over de kracht van Lerende Netwerken. Rob Koops bezocht in opdracht van Nu voor later Lerend Netwerk De Brug. Klik rechts op de link en...

In de Werkplaats Ouders vertelt een vader over zijn dochter, die op school wordt gepest: 'Na overleg met de leerkracht is mijn dochter aan een ander tafeltje gezet. Op dat...

De participatieladder van Roger Hart is een nuttig instrument. Daarmee kun je evalueren hoeveel jouw organisatie doet aan kinderparticipatie. De ladder bestaat uit de vol...

Waardevol voor Lerende netwerken en Lerende teams die meer willen bereiken binnen het speerpunt Spelbegeleiding.   Observeer een peuter o...

'Kun je al spreken van kleuters met een achterstand in hun rekenontwikkeling? Moet je dan al extra gaan begeleiden?' Er zijn kinderen die van thuis uit minder dan hu...

Een goed gesprek met je kind… Hoe ziet dat eruit? Gezellig babbelen over niks? Of wil je weten wat er in dat koppie omgaat? De Marnix Academie geeft ouders 10 tips...

Hoe herken je dyslexie bij een kind, ver voordat het leert lezen en schrijven? Goed observeren vormt de sleutel. Zien in de klas bespreekt vijf belangrijke signalen die kunnen...

De term executieve functie is nog niet helemaal ingeburgerd, maar wel actueel,’ zegt Magda van der Wulp (Buro Spring). Uit onderzoek blijkt dat intelligentie niet altijd...

Aanrader voor kinderen in groep 1 en 2. De app vertelt het verhaal over het elfje Ida, dat per ongeluk alle sterren uit de hemel laat vallen. Noa zoekt de sterren op en helpt ...